Accessoires zijn de kers op de taart. Je kunt je kleding meteen een andere uitstraling geven met bijvoorbeeld een mooi sieraad. Daar komt dan deze keer sieradenontwerper Rijkje Vermeulen om de hoek kijken. Haar ‘juwelen’ zijn in vele musea in Nederland te koop. Zo’n vier jaar geleden begon ze met haar nieuwe lijn. Elegante sieraden gemaakt van perspex. Een niche in de markt blijkt.
De ambachtelijke opleiding goudsmeden in Schoonhoven, daarna de modeopleiding op de Rietveld Academie in Amsterdam. Zo begint Rijkje haar loopbaan als sieradenontwerper. Dan werkt zij vele jaren voor modebedrijven als accessoire-ontwerper.
Het begint met de Romanovs
Tot op een dag een vriend de sieradententoonstelling van de Romanovs in de Hermitage Amsterdam (nu H’ART Museum geheten) gaat inrichten en de vraag komt: “Kun jij op een moderne manier een serie sieraden maken die op de mooie antieke sieraden van de Romanovs geïnspireerd zijn?” Dat wil Rijkje wel. Ze is hard toe aan iets anders in haar leven en wil met ander materiaal dan goud of zilver experimenteren. Zo komt perspex bovendrijven.
Ze tekent de sieraden na. Het wapen van de Romanovs: twee adelaars die een wereldbol vasthouden is zo ontstaan. Ook een kruis en een anker zijn ontworpen in perspex. In de communistische tijd is het verboden het geloof uit te dragen. Maar daar hebben de gelovigen indertijd iets op gevonden. In het anker was een kruis verwerkt. Dat kruis vervangen ze door een dolfijntje, dat dan als symbool voor God staat. Zo dragen de gelovigen stiekem toch een religieus sieraad. Die sieradenverkoop loopt goed: hangers, oorbellen en ringen. Rijkje speelt zich voorzichtig in de kijker van de musea.
Meer musea volgen
Dan kondigt zich een expositie van Nam June Paik in het Stedelijk Museum Amsterdam aan. In de 60er jaren is deze Amerikaanse kunstenaar van Koreaanse afkomst heel belangrijk in de mediakunsten. Hij is de eerste die van TV’s en radio’s stellages maakt in de vorm van robots. Hij is voor veel mediakunstenaars een grote inspiratiebron geweest. En zo zijn de robotsieraden ontstaan.
De weergave van een 350 jaar oude jurk. Te krijgen in Museum Kaapskil op Texel. Oorbellen, broches, kettingen.
De sieradenontwerper krijgt de smaak te pakken en benadert Kaapskil, het museum op Texel. Daar stellen ze een 350 jaar oude jurk tentoon, die in goede staat uit een scheepswrak is gevist.
Natuurlijk moet die jurk in de schijnwerpers staan. Geen gemakkelijke opgave om het kleine dessin van de hele jurk op het sieraad aan te brengen. Daarom vergroot ze de print van het bovenlijfje en past deze op de hele jurk toe. Het geeft een elegant geheel. Broches, oorbellen, een ketting; de jurk is nu in vele vormen te koop.
Tentoonstelling Juliana
Onze voormalige koningin Juliana met rode lippen
Voor de tentoonstelling Juliana in de Nieuwe Kerk Amsterdam heeft de sieradenontwerper een hoofd van Juliana gemaakt. (oktober 2022-april 2023) Hier kun je goed zien hoe sieradenontwerper Rijkje te werk gaat. De voorkant en achterkant van kettingen en ringen zijn verschillend. “Zo’n gekleurde achterkant doet het sieraad er rijker uitzien”, vindt Rijkje. De voorkant is goudkleurig, de achterkant rood. In dit hoofd is de mond uitgefreesd en zo piept de rode mond er prachtig uit.
Broches en oorbellen krijgen bij Rijkje geen gekleurde achterkant. Bij de broches is dat duidelijk; bij de oorbellen is de reden dat ze te zwaar worden. De winkeliers hebben gemerkt dat het de klanten niet uitmaakt dat de oorbellen ‘enkel’ zijn. Rijkje kan daardoor de oorbellen ook wat prettiger prijzen.
De Juliana is redelijk verkocht, vooral aan fans. Daar zijn nog extra opdrachten uitgekomen, zoals een bijbehorende broche. Sieraden in opdracht maken is namelijk ook mogelijk.
Van Gogh zonnebloemen in binnen- en buitenlandse musea
Sieradenontwerper Rijkje bedenkt vervolgens dat het voor het Van Gogh een leuk idee kan zijn zonnebloemsieraden te verkopen. Helaas, het museum is niet geïnteresseerd.
De zonnebloemen. Te koop bij Kröller Muller Museum. Fotografie: Lenny Moestkops
Het Kröller Muller met veel Van Goghs in de collectie, koopt ze wél in. “Binnenkort krijgt een museum in Milaan bovendien veel Van Gogh schilderijen van Kröller Muller in bruikleen, dus nu gaan mijn sieraden ook naar Italië. Datzelfde museum heeft al eerder een Dali expo gehad en toen hebben ze mijn monden gekocht. Ook is de mond als de Kus van Klimt in Museum Belvedere in Wenen de koop”, vertelt Rijkje trots.
Het begint te lopen voor sieradenontwerper Rijkje
Veel sieraden van beesten, zoals deze mandril. Kijk bij Rijkje’s site voor meer keuze. Fotografie: Lenny Moestkops
“Jarenlang heb ik voor bedrijven gewerkt, binnen hun kaders gedacht, me telkens aangepast. Nu doe ik alleen wat ik leuk vind. In het begin heb ik geprobeerd om tussen de gouden en zilveren sieraden te komen, maar er is zoveel concurrentie. Wat ik maakte, werd al gemaakt en goedkoper. Dus op een dag besloot ik het over een andere boeg te gooien. Werken met perspex en met kleuren maakt mij nu veel gelukkiger.”
Het is niet eenvoudig om je te positioneren en ervan te kunnen leven, maar ze heeft haar niche gevonden. Het is best zwaar, want je bent dag en nacht aan het werk. Ze zeggen dat de looptijd een jaar of vijf is. Dat klopt volgens Rijkje. “En je moet gewoon vaak flink doorzetten. Momenteel is er een expositie van Henry Moore in Beelden aan Zee in Scheveningen. Ik bewonder deze beeldhouwer enorm. Toen ik met het idee kwam voor sieraden, hadden ze er geen oren naar. Maar toen ze zagen wat ik had gemaakt, hebben ze de sieraden toch ingekocht! “
Betrokken bij de wereld en mensen
De sieradenontwerper werkt met recycled perspex en ze laat het laseren in een bedrijf met jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt. “Van de verkoopprijs van een aantal sieraden doneer ik een percentage aan enkele goede doelen. Bijvoorbeeld 25% van de verkoopprijs van de sieraden van “Make A Wish” (0ngeneeslijk zieke kinderen worden getrakteerd op een mooie dag) gaat naar dit goede doel.”
Ze werkt met enkele freelancers en eentje daarvan heeft ook een afstand tot de arbeidsmarkt. Rijkje betaalt haar evenveel als de ‘gewone’ meisjes. “Dit meisje wordt zo blij van dit werk en dat is me ook wat waard. Het is belangrijk iets terug te doen aan de maatschappij als je geld verdient. Ik geloof erin dat als je energie in dingen stopt, dat je daar iets voor terugkrijgt.”
P.S. Niet alle hier genoemde sieraden zijn bij de webshop van Rijkje te krijgen. Bepaalde sieraden in opdracht zijn alleen in die specifieke musea te koop.