Een rondje streetart in Montpellier levert weer andere inzichten op dan in Nantes, twee jaar geleden
We krijgen eerst een lesje in wat de belangrijkste punten van streetart eigenlijk zijn. Straatkunst is:
- illegaal
- in de openbare ruimte.
- tijdelijk
- Zeker niet in opdracht, tenzij de opdrachtgever de vrije hand geeft. Dan is het wel weer streetart.
En zoals ik in Nantes al leerde: het blijft niet bij tags en graffiti. Er zijn muurschilderingen. Veel collages, keramiek, mozaïek. Sommigen hebben een heel duidelijke eigen stijl.
Net zoals in Nantes, zijn de straatartiesten allemaal mensen die van de kunstacademie komen. Opgeleide kunstenaars dus. Velen zijn bekende kunstenaars geworden. En verdienen goed hun brood met hun kunst. Ze hangen regelmatig in kunstgaleries, waarbij hun werken goed verkocht worden.
Schoonmaken gaat wel eens mis
Montpellier doet ongeveer twee keer in de week een schoonmaakronde. De schoonmakers krijgen van tevoren te horen welke werken wel en niet verwijderd mogen worden. Het is volgens de regels misschien illegaal, maar sommige gerenommeerde artiesten mogen ze zeker niet verwijderen dan wel overschilderen. Als ze een kunstenaar niet kennen, dan moeten ze zelf beslissen. Soms gaat dat fout. Zoals die ene keer dat een straatkunstenaar de opdracht van de gemeente had gekregen een vierluik te maken en de artiest de volgende dag zijn eerste luik niet meer kon terugvinden. De schoonmaker had niet meegekregen dat dit werk moest blijven staan.
Ze moeten ook weten hoe ver ze kunnen gaan met hun schoonmaakactiviteiten. Het is hier allemaal gebouwd met dat zachte gele steen en soms moet je toch oppassen met de agressieve schoonmaakmiddelen dan wel te harde schoonmaakborstels.
Sunra
Het is soms grappig om te zien hoe omzichtig de graffiti verwijderaars soms te werk gaan. Sunra is bijvoorbeeld nu een onaantastbare artiest. Een hele muur is overgeverfd, behalve dat ene kleine ratje met dat hartje. Zijn kenmerk is dat al zijn kunstwerken één of meer harten hebben. Hij voelt zich schatplichtig aan Banksy maar is niet zo politiek gericht als de laatste.
Hoge boetes
Je wilt niet betrapt worden als straatartiest. De boetes zijn pittig. Tot enkele duizenden euro’s zelfs. Dus iedere straatartiest zoekt goed uit wanneer hij of zij zijn werk kan plaatsen. Meestal midden in de nacht dus of in de vroege ochtenduren. Vaak worden veel dingen al thuis goed voorbereid en worden er manier gevonden om te zorgen dat ze zo min mogelijk tijd nodig hebben om hun kunst te bevestigen.
Straatkunst verandert voortdurend
Soms blijven kunstwerken jaren staan of hangen, afhankelijk van de gerenommeerdheid van de artiest. Andere zijn na een week verdwenen. Onze gids wordt regelmatig verrast. Tegen het einde van de tour geeft ze een exposé over een kunstwerk achter haar en ineens draait ze zich om. “Verrek, dat kunstwerk is verdwenen! Die schildering was hier al jaren. Zo zie je maar weer: straatkunst is tijdelijk. Hier het levende bewijs.”